Pisałem o tym, że model cyklu Kolba możesz wykorzystać planując treści i ich układ w Twoim szkoleniu. Przyjrzyjmy się dodatkowo, jak gry szkoleniowe i gry symulacyjne realizują ten model w praktyce.
Doświadczenie
Gry rozpoczynają się w tym punkcie stawiając przed uczestnikami różnego rodzaju wyzwania. Dostarczają więc nowych doświadczeń. Istnieje mnóstwo czynności i interakcji podejmowanych w ramach gier, np.:
tworzenie produktu,
tworzenie modelu większych konstrukcji (np. most, budynek, auto),
tworzenie przedmiotów o walorach artystycznych,
dokonywanie transakcji,
rozwiązywanie problemu,
komunikowanie się werbalne lub niewerbalne,
negocjowanie lub targowanie się ,
analizowanie danych,
planowanie,
rywalizowanie lub współpracowanie.
Obserwacja i refleksja
Zauważ, że gdybyśmy nie poświęcili czasu doświadczeniom, pozostawilibyśmy proces uczenia się przypadkowi. Właściwe przeprowadzenie gry zakłada więc także dalszą pracę z nimi.
Na tym etapie uczestnicy dzielą się swoimi obserwacjami i refleksjami wyniesionymi z przeżytego właśnie doświadczenia. Odkrywamy tutaj, co działo się z uczestnikami na trzech poziomach:
Poznawczym – Co myśleli w trakcie doświadczania?
Emocjonalnym – Jak się czuli?
Behawioralnym – Co zrobili?
Na tym etapie możesz tak naprawdę skorzystać z wielu zapewne znanych Ci już metod:
zapis video i odtworzenie doświadczenia,
runda wolnych skojarzeń,
generowanie list obserwacji w grupach,
głosowanie i ocena różnych aspektów doświadczenia na skali,
różne formy wywiadu,
dyskusja niestrukturyzowana,
relacje obserwatorów,
dokańczanie zdań.
Twoim zadaniem jako prowadzącego grę będzie także przestrzeganie kolejności przechodzenia przez sekwencję uczenia się. Nie możesz pozwolić na zbyt szybkie uogólnianie. Dodatkowo etap ten pozwala niektórym uczestnikom wyjść z roli, w jaką być może wprowadziła ich gra. Dzięki temu mogą oni oddzielić fazę gry od fazy świadomego omawiania jej efektów.
Abstrakcyjna teoria
Ten etap jest niezbędny do połączenia wniosków z gry z życiem zawodowym lub osobistym uczestników. Jest to więc połączenie doświadczeń z sytuacji szkoleniowej z sytuacjami realnymi. Etap ten, po przeprowadzeniu gry, powinien odpowiedzieć uczestnikom na pytanie „Co z tego?”. Odbywa się to poprzez wydobycie pewnych zasad, które mogą być stosowane w „realnym świecie”. Uogólniamy więc wcześniejsze obserwacje i refleksje.
Możesz to zrobić na kilka sposobów:
Wyobrażenia ukierunkowane – poproś uczestników gry, aby wyobrazili sobie realne sytuacje jakich doświadczają na co dzień i określili czego się właśnie nauczyli, co mogłoby mieć zastosowanie w takich sytuacjach.
Prawda przez małe „p” – poproś o wypisanie stwierdzeń z dyskusji mówiących co jest „prawdziwe” w „prawdziwym świecie”.
Runda wypowiedzi: poproś uczestników o odpowiedzenie po kolei na któreś z pytań: „Czego się nauczyłem?”, „Co odkryłem na nowo?”, „W czym zmieniłem zdanie?”.
Kluczowe terminy: poproś uczestników o wypisanie najważniejszych terminów z danego zagadnienia, np. „przywództwo”, „motywowanie”, „zarządzanie”, aby można było się na nich skupić podczas uogólniania.
Dokańczanie zdań: poproś uczestników o uzupełnienie wypowiedzi, np. „Efektywne motywowanie zależy od …”.
Treści powstające podczas uogólniania powinny zostać utrwalone w formie wizualnej. Zapisuj je z uczestnikami. Nie oceniaj pojawiających się wniosków, ale dopytuj o nie gdy zajdzie taka potrzeba, aby były one jasne i zrozumiałe dla wszystkich.
Test
Może zaskoczy Cię fakt, że gra szkoleniowa oraz wcześniej omówione etapy zostały zaprojektowanie na potrzeby właśnie tego etapu. Jeśli zignorujesz go, ryzykujesz, że dotychczasowa nauka nigdy nie zostanie spożytkowana. Twoim zadaniem jest pomóc uczestnikom zastosować wnioski z dokonanego uogólnienia w praktyce. Każdy z uczestników znajduje się w specyficznej dla siebie i bardzo indywidualnej sytuacji. Ten etap powinien odpowiedzieć im na pytanie „I co teraz?”.
Możesz skorzystać z poniższych metod:
Konsultanci – poproś uczestników o dobranie się w pary lub trójki, a następnie o pomaganie sobie po kolei w generowaniu pomysłów na zastosowanie wypracowanych uogólnień w ich życiu zawodowym lub osobistym. Koniecznie poproś o zapisanie planu działań.
Formułowanie celów – spisanie rozwiązań w postaci celów zgodnych z kryteriami zasady SMART.
Kontrakt – spisanie porozumienia dotyczącego wdrożenia, zastosowania nauki w praktyce.
Sesja ćwiczeń – odgrywanie sytuacji z życia zawodowego lub osobistego uczestników w celu przećwiczenia nowych kompetencji.
Uczestnicy częściej wdrażają zaplanowane działania, gdy podzielą się takimi planami z innymi. Dlatego warto prosić o prezentowanie ich.
Autor:
Krzysztof Szewczak – psycholog, trener, ekspert Leader’s Factory Instytut Kształcenia Motywacyjnego w obszarze gier szkoleniowych i symulacyjnych. Od 2009 roku projektuje gry, które nieustannie zdobywają uznanie trenerów i menedżerów. Twórca gier symulacyjnych zaliczanych do grona najbardziej angażujących oraz wartościowych merytorycznie.
źródło: www.graszkoleniowa.pl